انواع شمش طلا | وزن، برند، عیار، اندازه، شکل

در دورانی که نوسانات اقتصادی، تورم بالا و کاهش ارزش پول ملی به دغدغه‌های جدی بسیاری از افراد تبدیل شده است، یافتن روش‌های مطمئن برای حفظ ارزش دارایی‌ها اهمیت زیادی پیدا کرده است. یکی از گزینه‌های امن، مطمئن و قابل‌اتکایی که از دیرباز مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار داشته، سرمایه‌گذاری در طلا است؛ و در این میان، شمش طلا جایگاه ویژه‌ای دارد.

اما شمش طلا چیست؟ چه انواعی دارد؟ چه ویژگی‌هایی آن را از سایر روش‌های سرمایه‌گذاری متمایز می‌کند؟

شمش طلا به عنوان یکی از محبوب‌ترین و مطمئن‌ترین دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاری در سراسر جهان شناخته می‌شود. این فلز گران‌بها به دلیل ارزش ذاتی، پایداری در برابر نوسانات اقتصادی و قابلیت نقدشوندگی بالا، گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران خرد و کلان است. شمش طلا در اشکال، وزن‌ها و برندهای مختلفی تولید می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.

در این مقاله قصد داریم به طور جامع به بررسی انواع شمش طلا، مزایا و چالش‌های آن و نکاتی که پیش از خرید باید بدانید بپردازیم. اگر شما هم به دنبال سرمایه‌گذاری هوشمندانه و آینده‌نگر هستید، تا پایان همراه ما باشید.

شمش طلا چیست؟

شمش طلا، قطعه‌ای مکعبی شکل از طلای با خلوص بالا است که معمولاً عیاری بین 995 تا 999.9 دارد. این شمش‌ها بر اساس استانداردهای جهانی تولید می‌شوند و در سراسر جهان به عنوان یک دارایی امن برای حفظ ارزش سرمایه و مقابله با تورم مورد استفاده قرار می‌گیرند. شمش‌های طلا معمولاً توسط شرکت‌های معتبر و تحت نظارت نهادهای رسمی مانند بانک مرکزی تولید می‌شوند و دارای کد شناسایی منحصربه‌فردی هستند که اصالت آن‌ها را تضمین می‌کند.

شمش‌های طلا به دلیل خلوص بالا، ارزشی پایدار دارند و به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت شناخته می‌شوند. قیمت شمش طلا به صورت روزانه و حتی ساعتی بر اساس قیمت جهانی طلا و نرخ ارز (در ایران، قیمت دلار آزاد) تغییر می‌کند.

از آنجا که شمش طلا از نظر ظاهری ساده و بدون زینت است، اجرت ساخت و هزینه‌های جانبی ندارد و همین مسئله آن را به گزینه‌ای مطلوب برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای تبدیل کرده است.

بیشتر بخوانید: آیا شمش طلا برای سرمایه‌گذاری مناسب است؟

تفاوت شمش طلا با سایر اشکال طلا

• در مقایسه با سکه: شمش‌ها معمولاً اجرت ساخت کمتری دارند و قیمت آن‌ها بیشتر بر اساس ارزش ذاتی طلاست تا ارزش نمادین.
• در مقایسه با زیورآلات: فاقد هزینه طراحی و ساخت هستند.
• در مقایسه با طلای آب شده: استانداردهای دقیق‌تری در تولید دارند.

در همین رابطه بخوانید: طلای آب شده چیست؟

دسته‌بندی انواع شمش طلا

شمش‌های طلا بر اساس وزن، شکل، واحد اندازه‌گیری، برند تولیدکننده و حتی منطقه جغرافیایی دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه با مهم‌ترین انواع شمش طلا آشنا می‌شویم:

۱. انواع شمش طلا بر اساس وزن (گرم)

وزن شمش طلا یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی است که در هنگام خرید باید به آن توجه کنید. در ایران و بسیاری از کشورها، شمش طلا با وزن‌های متنوعی عرضه می‌شود که متداول‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• ۰/۳ گرم
• ۰/۵ گرم
• ۱ گرم
• ۲ گرم
• ۲/۵ گرم
• ۵ گرم
• ۱۰ گرم
• ۲۰ گرم
• ۵۰ گرم
• ۱۰۰ گرم
• ۲۵۰ گرم
• ۵۰۰ گرم
• ۱۰۰۰ گرم (۱ کیلوگرم)

نکته مهم: در ایران، به دلیل قوانین بازار سرمایه و بورس کالا، حداقل وزن شمش‌های قابل معامله معمولاً از ۲ تا ۵ گرم شروع می‌شود. شمش‌های با وزن کمتر، مانند 0.3 یا 0.5 گرم، بیشتر برای هدیه یا سرمایه‌گذاری‌های کوچک مناسب هستند.

شمش‌های سنگین‌تر، مانند شمش‌های 12 کیلوگرمی، عمدتاً برای صادرات و واردات یا تولید مصنوعات طلا مانند سکه و زیورآلات استفاده می‌شوند. بزرگ‌ترین شمش طلای ثبت‌شده در جهان 250 کیلوگرم وزن داشت که توسط شرکت میتوبیشی ژاپن در سال 2005 ساخته شد. در سال 2024 شرکت امارتی Emirates Minting Factory LLC با ساخت شمش طلایی به وزن 300.12 کیلوگرم عنوان بزرگترین شمش طلای ساخته شده را به خود اختصاص داد.

شمش طلا ۱ کیلویی؛ انتخابی برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای

شمش طلای 1 کیلویی یکی از محبوب‌ترین انواع شمش برای سرمایه‌گذاری‌های کلان، شمش طلای ۱ کیلویی است. این نوع شمش در معاملات بین‌المللی و نگهداری در بانک‌های مرکزی کاربرد دارد.

شمش‌ها معمولاً به شکل استاندارد بین‌المللی تولید می‌شوند. در اروپا معمولا به شکل آجری و سنتی تولید می‌شود، اما در آسیا در برخی کشورها مانند هنگ‌کنگ (شمش‌های دوناتی شکل) یا ژاپن (اشکال غیرعادی) ممکن است تفاوت‌هایی در طراحی داشته باشند.

قیمت شمش ۱ کیلویی معمولا بر اساس قیمت جهانی انس و نرخ دلار آزاد محاسبه می‌شود.

 

۲. انواع شمش طلا بر اساس واحد انس

انس (Ounce) یکی از واحدهای بین‌المللی برای اندازه‌گیری وزن طلاست و در بازار جهانی طلا به عنوان استاندارد اصلی شناخته می‌شود. معادل هر انس طلا تقریباً برابر با ۳۱.۱۰۳۵ گرم است. شمش‌های با وزن کمتر، مانند 0.3 یا 0.5 گرم، بیشتر برای هدیه یا سرمایه‌گذاری‌های کوچک مناسب هستند.

انواع شمش طلا بر اساس انس:

• ۱ انس
• ۰/۱ انس
• ۰/۲ انس
• ۰/۵ انس
• ۲/۵ انس
• ۵ انس
• ۱۰ انس
• ۱۰۰ انس

اگرچه در بازار داخلی ایران، بیشتر با گرم کار می‌شود اما برای تجارت بین‌المللی طلا، انس معیار اصلی است.

۳. انواع شمش طلا بر اساس برند تولیدکننده

شمش‌های طلا توسط برندهای معتبر بین‌المللی و داخلی تولید می‌شوند. برند تولیدکننده، علاوه بر نقش در اصالت، بر قیمت نهایی شمش نیز اثرگذار است. برخی از مهم‌ترین برندهای تولیدکننده شمش طلا عبارتند از:

برندهای داخلی:

• شمش ونوس
• شمش پرنیا
• خانه سکه ایران
• پارسیس گل
• ایران شمش
• شمش محمد

برندهای خارجی:

• PAMP (سوئیس)
• Valcambi (سوئیس)
• Metalor (سوئیس)
• Baird & Co (انگلیس)
• Emirates Gold (امارات)
• The Perth Mint (استرالیا)

نکته: برند PAMP و Valcambi به دلیل کیفیت بالا و استانداردهای سخت‌گیرانه تولید، از شناخته‌شده‌ترین برندهای بین‌المللی هستند و دارای اعتبار جهانی هستند. شمش‌های این برندها اغلب دارای کد ردیابی، شماره سریال و گواهی اصالت هستند.

 

4. انواع شمش طلا بر اساس شکل

شمش‌های طلا معمولاً به شکل مکعب مستطیل تولید می‌شوند، اما در برخی مناطق اشکال خاصی دارند:

• شمش‌های آجری: رایج‌ترین شکل شمش در دنیا این نوع شمش ها هستند و به راحتی خرید فروش می‌شوند.
• شمش‌های دوناتی: این نوع شمش ها بیشتر در کشور های آسیای شرقی مانند هنگ‌کنگ و تایلند محبوب هستند.
• شمش‌های غیرعادی: در کشور های مختلف شمش ها دارای اشکال نمادین مانند حیوانات، گیاهان، سمبل ها و.. هستند که بیشتر برای خرید و فروش در همان کشور مناسب هستند.

5. انواع شمش طلا بر اساس عیار

عیار شمش طلا معمولاً بین 995 تا 999.9 (چهار نه) است. شمش‌های 24 عیار (999.9) به دلیل خلوص بالا، برای سرمایه‌گذاری‌های کلان و مطمئن مناسب‌تر هستند. با این حال، شمش‌های با عیار پایین‌تر (مانند 18 عیار) نیز در برخی بازارها یافت می‌شوند. نکته قابل توجه این است که طلای 100 درصد خالص به دلیل نرمی بیش از حد و عدم پایداری ساختاری وجود ندارد، و حتی شمش‌های 24 عیار معمولاً با مقادیر ناچیزی از فلزات دیگر (مانند نقره یا مس) برای افزایش استحکام ترکیب می‌شوند.

شمش طلا ۲۴ عیار؛ خالص‌ترین نوع طلا

شمش ۲۴ عیار، عنوانی است که به شمش‌های با خلوص ۹۹۹ یا ۹۹۹.۹ درصد داده می‌شود. این شمش‌ها کمترین میزان ناخالصی (معمولاً نقره یا مس) را دارند که برای افزایش استحکام به آن‌ها اضافه می‌شود و از نظر اقتصادی، خالص‌ترین نوع طلا به شمار می‌آیند. با این حال، طلای 24 عیار خالص به دلیل نرمی بیش از حد، به ندرت به صورت غیرپلمپ استفاده می‌شود، زیرا به راحتی آسیب می‌بیند. به همین دلیل، شمش‌های 24 عیار معمولاً در بسته‌بندی‌های وکیوم‌شده عرضه می‌شوند و عیار آن‌ها با عدد 999 روی شمش مشخص می‌شود.

شمش‌های 24 عیار به دلیل خلوص بالا، برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ و به عنوان ذخیره ارزش در برابر تورم بسیار مناسب هستند. این شمش‌ها در ساخت جواهرات پیچیده نیز کاربرد دارند.

بیشتر بخوانید: تفاوت طلای 18 عیار و طلای 24 عیار چیست؟

بهترین شمش طلا برای سرمایه‌گذاری

برای سرمایه‌گذاری، شمش‌های 24 عیار با وزن 100 گرم (مانند شمش‌های ایرانی با کارمزد حدود 3 درصد) به دلیل ریسک کم و نقدشوندگی مناسب، توصیه می‌شوند. همچنین، انتخاب برندهای معتبر مانند PAMP یا ایران شمش می‌تواند اطمینان بیشتری به سرمایه‌گذار بدهد.

مزایای خرید انواع شمش طلا

سرمایه‌گذاری در شمش طلا مزایای متعددی دارد که آن را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. حفظ ارزش در برابر تورم: طلا همیشه ارزش خود را در بلندمدت حفظ کرده و یکی از بهترین پوشش‌های تورمی محسوب می‌شود.
2. نقدشوندگی بالا: شمش طلا در هر بازار و هر کشوری به‌راحتی خرید و فروش می‌شود.
3. عدم وابستگی به بانک‌ها یا دولت‌ها: برخلاف ارز یا اوراق بهادار، طلا تحت کنترل نهادهای مالی نیست.
4. تنوع در سرمایه‌گذاری: شما می‌توانید از شمش‌های چند گرمی تا شمش‌های کیلوگرمی، بر اساس بودجه خود سرمایه‌گذاری کنید.
5. بدون اجرت ساخت: برخلاف جواهرات، شمش‌ها هزینه ساخت ندارند.
6. امنیت بالا: کد رهگیری و استانداردهای تولید، امکان تقلب را کاهش می‌دهد.
7. تقاضای جهانی: شمش طلا در بازارهای بین‌المللی ارزشمند است.
8. مقاومت در برابر عوامل محیطی: طلا زنگ نمی‌زند و ماندگاری بالایی دارد.
9. خلوص بالا: شمش طلا به دلیل خلوص بالای آن باعث می‌شود ارزش ذاتی دقیق، قابل اعتماد داشته باشد و همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد. 
10. قابلیت حمل و نقل نسبتاً آسان: شمش‌های طلا به دلیل اندازه و وزن متنوع، به ویژه نمونه‌های کوچک، به راحتی قابل حمل و نقل هستند.
11. عدم وجود حباب قیمتی: برخلاف سکه، شمش طلا فاقد حباب قیمتی است و ارزش آن کاملاً مبتنی بر قیمت طلای خام می‌باشد.

معایب خرید انواع شمش طلا

با وجود مزایای متعدد، سرمایه‌گذاری در شمش طلا معایبی نیز دارد:

1. مالیات فروش: در برخی کشورها، فروش شمش مشمول مالیات است.
2. نگهداری دشوار: شمش‌های سنگین نیاز به مکان امن (مانند صندوق امانات) دارند.
3. خطر سرقت: ارزش بالای شمش‌ها آن‌ها را به هدفی برای سارقان تبدیل می‌کند.
4. نوسانات قیمت: قیمت طلا تحت تأثیر عوامل جهانی قرار می‌گیرد. عواملی مانند نرخ بهره، نرخ دلار، بحران‌های اقتصادی و سیاست‌های بانک‌های مرکزی می‌توانند تغییرات شدیدی در قیمت طلا ایجاد کنند.
5. عدم استفاده تزئینی: برخلاف جواهرات، شمش‌ها صرفاً برای سرمایه‌گذاری هستند. به همین دلیل، جنبه مصرفی یا احساسی ندارند و تنها در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری مورد توجه‌اند.
6. حمل‌ونقل دشوار: جابجایی شمش‌های سنگین مشکل و پرریسک است. در صورت نیاز به انتقال بین کشورها یا حتی در داخل کشور، هزینه‌های بیمه و بسته‌بندی ایمن نیز به آن اضافه می‌شود.

نکات مهم برای خرید شمش طلا

برای اینکه سرمایه‌گذاری موفق و سودآوری داشته باشید، رعایت نکات زیر ضروری است:

1. خرید از مراکز معتبر: شمش طلا را تنها از فروشندگان دارای مجوز رسمی و شناخته‌شده تهیه کنید.
2. بررسی اصالت: توجه به لوگوی برند معتبر، کد رهگیری، وکیوم بودن، و داشتن فاکتور رسمی بسیار مهم است.
3. نگهداری ایمن: شمش طلا را در گاوصندوق یا صندوق امانات بانکی نگهداری کنید.
4. درک زمان مناسب خرید: خرید در زمان افت قیمت جهانی طلا می‌تواند سود بیشتری به همراه داشته باشد.
5. شناخت بازار: پیگیری قیمت انس جهانی، نرخ دلار و تغییرات اقتصادی داخلی و خارجی نقش کلیدی دارد.
6. مقایسه قیمت: قیمت شمش را با نرخ روز طلا و وزن آن مقایسه کنید.
7. مشاوره با کارشناسان: قبل از خرید، با متخصصان بازار طلا مشورت کنید.
8. تحلیل بازار: وضعیت بازار طلا و روند قیمت‌ها را بررسی کنید تا زمان مناسبی برای خرید انتخاب شود.
9. برنامه‌ریزی مالی: بودجه خود را مدیریت کنید تا سرمایه‌گذاری در شمش طلا با اهداف مالی شما هم‌راستا باشد.

سخن پایانی

سرمایه‌گذاری در شمش طلا، یک روش مطمئن، انعطاف‌پذیر و پرکاربرد برای حفظ ارزش دارایی و مقابله با تورم است. چه شما سرمایه‌گذاری کوچک با بودجه محدود باشید، چه سرمایه‌گذار حرفه‌ای با بودجه کلان، شمش طلا گزینه‌ای است که می‌تواند به‌درستی در سبد سرمایه‌گذاری شما قرار گیرد.

تنوع در وزن، عیار و برندهای تولیدکننده، این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا با هر بودجه‌ای وارد بازار طلا شوند. با این حال، معایبی مانند نیاز به نگهداری ایمن و تأثیرپذیری از نوسانات بازار باید در نظر گرفته شوند. برای موفقیت در سرمایه‌گذاری، خرید از مراکز معتبر، بررسی اصالت شمش، و مشورت با کارشناسان ضروری است. سامانه‌های آنلاین نیز با تسهیل خرید و فروش، سرمایه‌گذاری در شمش طلا را آسان‌تر کرده‌اند.

اگر به دنبال مسیری امن برای ساختن آینده‌ای روشن هستید، اکنون زمان آن رسیده که به دنیای شمش‌های طلا وارد شوید.

سوالات متداول

1. شمش طلا با چه عیاری تولید می‌شود؟
   شمش طلا معمولاً با عیار 995 تا 999.9 (24 عیار) تولید می‌شود. با این حال، شمش‌های 18 عیار نیز در برخی بازارها موجود هستند.
2. وزن کوچک‌ترین شمش طلا چقدر است؟
   کوچک‌ترین شمش طلا در ایران 5 گرم است، اما در برخی بازارهای جهانی شمش‌های 0.3 گرمی نیز عرضه می‌شوند.
3. آیا شمش طلا اجرت ساخت دارد؟
   شمش طلا معمولاً بدون اجرت ساخت است، اما برخی فروشندگان ممکن است درصدی به عنوان هزینه خالص‌سازی دریافت کنند.
4. چگونه اصالت شمش طلا را بررسی کنیم؟
   برای بررسی اصالت، باید کد رهگیری، لوگوی برند، و مشخصات حک‌شده روی شمش (وزن و عیار) را با اسناد معتبر مقایسه کنید.
5. آیا شمش طلا برای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت مناسب است؟
   شمش طلا بیشتر برای سرمایه‌گذاری بلندمدت مناسب است، زیرا نوسانات کوتاه‌مدت قیمت ممکن است سودآوری را کاهش دهد و نیاز به تحلیل بازار و صبر بیشتری دارد. 
6. تفاوت شمش طلا با طلای آب‌شده چیست؟
   شمش طلا با عیار بالا و استاندارد جهانی تولید می‌شود، در حالی که طلای آب‌شده عیار پایین‌تر، بدون استاندارد مشخص و گاهی همراه با ناخالصی است.